Fragmenta Bononiensia / Bologneser Handschrift
Text and images below are taken from: Rosa Bianca Finazzi – Paola Tornaghi,
Gothica Bononiensia: Analisi linguistica e filologica di un nuovo documento, Aevum, 87 (2013), fasc. 1, pp. 113-155,
by kind permission of the publisher Vita e Pensiero (Milan) as of July 3rd, 2013.
"Recently, in the Archive of San Petronio in Bologna, a palimpsest bifolium has been discovered: the upper script contains St Augustine, De civitate Dei, in half-uncial; the lower script is Gothic, apparently written in Northern Italy. The Gothic lower script offers some passages translated into Gothic from the Old and the New Testament, which are up to now unknown and not handed down by the existing Gothic manuscript tradition. The Gothic text of the fragment has been transcribed; an Italian translation has been added. An in-depth linguistic and philological analysis is provided about the script, its origins and date, followed by the examination of the identified biblical passages being compared with the Greek and the Latin versions in order to highlight concurrences and divergences. This kind of analysis has cast new light on some traits of the Gothic language and its vocabulary bringing out terms that were not so far attested and rare terms as well." (Finazzi & Tornaghi)
Gotischer Text nach Finazzi & Tornaghi (s.o.)
f. 1r
01 [........................]an. nasei unsis f(rauj)a g(u)þ unsar,
02 [......................a]f þiudom, in þaimei nu ba[.........]
03 [........................]jane allai iþ [...]indo unsib-
04 [jaim jah frawau]rhtaim [wis]andam bisunja-
05 ne uns[is......]ta ald, ak ei þu f(rauj)a bairgais un-
06 sis jah gawitais unsis faura kunja þamm[a] du
07 aiwa. Inuh þis jah sa [lukana] praufetus da-
08 [.....]arb[...] leik [.....]uh [ ]an[d] kuni manne du
09 [.....] ize f(rauj)in, jah skama [..h]ropeiþ qiþandans
10 [na]sei mik f(rauj)a unte faira[...] swe [....] aiþþau air an[...]
11 nasei mik f(rauj)a unte [þu is] saei nasjai. ufar þuk f(rauj)a
12 nih airus nih aggilus nih andbahts nih ahma
13 ak silba f(rauj)a qimai nasjan [...............]swa auk jah
14 pawlus qiþiþ wainahs ik manna hvas mik lau-
15 seiþ us þamma leika dauþaus þis nih witoþ
16 nih praufeteis nih staua[ns] nih þiudanos unh-
17 [......saihvis] in þizei witoþ ta[ik]n warþ. stau-
18 [ai] fra[t]rudan warþ. praufetum usquman[..]
19 warþ weihaim [...................]riurida[.]
20 [.....]frawardida[..................] meinana [..]
21 n[...]e [...] ei waurkjaiþ [......] anana[..]
22 alla[........] unsa[r] [.........]adai waurþun
23 wulþu[................] in allaim wailadede is awi-
24 liudo gþa (= guda) meinamma þairh i(es)u x(ristu) saei ist nas-
25 jands allaize manne þishun þize ga[l]aub-
26 jandane. sa a[u]k þa(n) qaþ ganasjiþ managein
f. 1v
01 seina af frawaurhtim ize. [..............................]
02 in [a.]jam apaustaul[u] sama [......................]
03 qiþanda [..] staua[.] þa(n) qaþ [....................... us]
04 himina atgiban mat[..............................................]
05 ganisan. weis [alja] in namin [...................] þeinai-
06 zo. þa(n) naseinai sa [.....]ma [.] ist nih mitads þei-
07 naizo[.....................................] israel. na-
08 sei mik f(rauja) [..........................] ma midja-
09 sweipainai. sa[.............................................] ald[..] s[..]
10 ai. [..]os [....................................] a[...] e [g(u)þ] [.....] israel-
11 is faraon[.] jah [......................................] ganasides
12 þaiei jainans [....................................................]
13 re [.]an mis ala[..........................]num jah [.] ak is [.....]
14 aleikamma an[...] ei [...............................]andeis gana-
15 sides, þuei [......................................] frijondane aiwa ne
16 [..]nþ in [..................................]a ganasides
17 þu nu þa(n) qaþ f(rauj)a jah mik nasei ei hv[.....] [qi]þan
18 [...] in gþa (= guda) naseins meina jah wulþus meins
19 jah f(rauj)ins ist naseins jah ana managei þeinai
20 þiuþeins þeina. nasei nu m[ik] [............] alja
21 allans þans wenjandans du þus þuei jah pai-
22 tru [...] hvan andstandanda ana marein gana-
23 sides. at paitrau qiþandin nasei unsis þai
24 qaþ fraqistnam, bi þanei jah ana [.....]
25 qiþanda in tojam insandei [du i] at marein jah
26 athait seimona saei ananamnida paitrus
f. 2r
06 [hi]minis jah wairþa galeiks þamma hauhistin a-
07 kei jainþro dalaþ atdraga þuk þa[n] qaþ imma
08 frauja allwaldands: unte g(u)þ hauhairtaim andstan-
09 diþ g(u)þ haunidam gibiþ anst. bi þanei gameliþ
10 ist: hvaiwa usdraus us himina satana [dia] sa in maur-
11 gin urrinnanda bi þanei f(rauj)a qaþ: sahv satanan
12 swe lauhmunja dri[u]sandan us himina in hvis
13 in hauhairteins seinaizos. inuh þis qiþiþ prau-
14 fetus, [..]aina [..] ni gabauiþ in midjamma garda
15 meinamma taujands hauhairtein [.....] in þam-
16 ma faura su[..]wa n[...] a[..]ra[...]þ þatei ni sijai
17 g(u)þ swe allai [...........] praufetu insakan
18 jah qiþan. qaþ unfroþs in hairtin seinamma
19 nist g(u)þ; sa sama gateihiþ [...] bi þamma qiþa-
20 nin qaþ: unsibjis ei frawaur[k]jai in sis silbin [...]
21 sa sama ist jah fijands. bi þamma gamelidin [...]
22 jands qam nasjan gatawida [.........] diabau-
23 lu. jabai nist g(u)þ [..] hvas gataih þus þata namo hvas þus
24 gakannida [........] ak ei in þamma afletiþ in þam-
25 ma sik afdomeiþ jah frawardeiþ jabai nist g(u)þ
26 bi hvana qaþ [praufetes] gatawida g(u)þ þana mannan
f. 2v
06 da anþar du imma. jabai nist g(u)þ bi hvana qaþ
07 esajias sai magaþs in kilþein ganimiþ jah
08 gabairiþ sunu jah haitand namo is enmanuel
09 þatei ist gaskeiriþ miþ unsis g(u)þ jabai nist
10 g(u)þ bi hvana qaþ praufetus g(u)þ meins ni fair-
11 jais þuk af mis jah anþara managa ak ei ni
12 wilda galaubjan skaidai jah dail[..]da [...]
13 wiste saei daig ainhvarjammeh hairtona ize
14 saei fraþjiþ in alla waurhta ize swaswe qiþ[and]
15 sumai, þaiei habaidedun hiwi gagudeins iþ
16 maht izos inwidandans þaiei iddjedun in wast-
17 jom lambe iþ innaþro sind wulfos wilwan-
18 dans. swaleiks wissa hva [....] ak ei [.......]
19 qam swesamma [..............] swa sa gar[....]an sa
20 afguda farao saei [maþ...............] þis jah is-
21 rael ni fraleta[......] þis jah in marein [......]
22 sagqids warþ [......]jand [...........] na-
23 bukaudaunausaur ohta sis [.................]
24 þrim magum hvaleiks g(u)þ saei usþinsai izwis
25 us handum meinaim [...] þis jah in [.........]a þis
26 warþ du jiu[.]ta jah [.........] allawerein
Weitere Literatur: (im Aufbau)
Die scriptio superior wurde gefunden und identifziert von Armando Antonelli (Universität von Ferrara); vgl. Un inedito frammento del VI secolo del De civitate Dei di Sant’Agostino (con un lacerto dei secc. VIII-IX anch’esso sconosciuto), in: Giornale italiano di filologia 61 (2009), S. 205-220.
Die scriptio inferior ist allerdings von Maddalena Modesti und Annafelicia Zuffrano entdeckt worden; vgl. CHIARA AIMI / MADDALENA MODESTI / ANNAFELICIA ZUFFRANO, Il frammento bolognese del De civitate Dei di S. Agostino: un nuovo palinsesto goto-latino. Considerazioni paleografiche e cronologiche, edizione e analisi filologica del testo, in: Scriptorium 67 (2013).
Bologna mit Blick auf die Basilika San Petronio, in der die Fragmente entdeckt wurden. Die Fassade wurde nie fertiggestellt.
RetroSearch is an open source project built by @garambo | Open a GitHub Issue
Search and Browse the WWW like it's 1997 | Search results from DuckDuckGo
HTML:
3.2
| Encoding:
UTF-8
| Version:
0.7.4